Skip to main navigation Skip to main content Skip to page footer

Εργαστήριο Ψυχογλωσσολογίας & Νευρογλωσσολογίας

ΟΜΙΛΙΕΣ 2019-2020

 

28/5/2021
Yosef Grodzinsky (The Hebrew University, Jerusalem)
Little words that have great significance: Negation and the brain

Περίληψη

Negation is a small word, that nonetheless makes a critical contribution to communication: typically, it reverses the truth value of a proposition. Negation has important morphological, syntactic, and semantic properties (e.g., it can be silent, it is a scope bearing element, it licenses NPIs). It also has behavioral and neurological consequences. 

In my talk, I will do three things (time permitting):

a. I will show new evidence about the processing of two negations, that indicates that Monotonicity (e.g., Fauconnier, 1975; Ladusaw, 1980, passim) is an important psycholinguistic construct.
b. I will review some new results from the processing of overt and covert negation in the brain.
c. I will show some applications of the knowledge accumulated above: I will demonstrate the value of our new iPad apps in (i) the testing and rehabilitation of language functions in stroke victims who have aphasia; and (ii) the intra-operative testing of negation during awake brain surgery.


2/4/2021
Κλήμης Άντζακας (Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πατρών)
Νοηματική γλώσσα: Εκπαιδευτικές και γλωσσικές προεκτάσεις

Περίληψη

Οι νοηματικές γλώσσες είναι φυσικές γλώσσες που χρησιμοποιούνται από τους  Κωφούς για τις επικοινωνιακές τους ανάγκες. Ως φυσικές γλώσσες έχουν όλα τα  χαρακτηριστικά των φυσικών γλωσσών. Παρόλα αυτά, για πολλά χρόνια οι νοηματικές  γλώσσες δεν θεωρούνταν φυσικές γλώσσες και δεν χρησιμοποιούνταν στην  εκπαίδευση των κωφών/βαρήκοων παιδιών. Τι γνωρίζουμε πλέον για τις νοηματικές  γλώσσες ως προς τα βασικά επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης; Ποια είναι τα  χαρακτηριστικά της γλωσσικής ανάπτυξης των παιδιών με κώφωση βαρηκοΐα; Ποιες  είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην εκπαίδευση των κωφών/βαρήκοων  παιδιών;


26/3/2021
Αθανάσιος Πρωτόπαπας (Καθηγητής, University of Oslo)
Ο ρόλος της σειριακής κατονομασίας στην κατανόηση της αναγνωστικής ευχέρειας.

Περίληψη

Η αναγνωστική ευχέρεια θεωρείται ότι εξαρτάται κυρίως από την ταχύτητα  αναγνώρισης μεμονωμένων λέξεων. Όμως στην πραγματικότητα η συσχέτιση μεταξύ  των δύο αυτών μεταβλητών μειώνεται με την αύξηση της ευχέρειας, η οποία παραμένει  ισχυρά συσχετισμένη με τη σειριακή κατονομασία αριθμητικών ψηφίων. Αυτό  υποδεικνύει ότι η ικανότητα επεξεργασίας αλληλουχιών αποτελεί σημαντικό  παράγοντα στην αναγνωστική ευχέρεια. Όταν πολλά ερεθίσματα παρουσιάζονται  ταυτόχρονα σε έργο κατονομασίας, ο συνολικός χρόνος εκτέλεσης του έργου είναι  μικρότερος από όταν αυτά παρουσιάζονται μεμονωμένα (το λεγόμενο "σειριακό  πλεονέκτημα"). Εκτιμούμε ότι αυτό συμβαίνει λόγω μερικώς παράλληλης  ("επάλληλης") επεξεργασίας, καθώς ένα ερέθισμα μπορεί να μεταφράζεται στην  εκφορά του ενώ το προηγούμενο εκφέρεται και το επόμενο γίνεται οπτικά αντιληπτό  ταυτόχρονα. Η ερμηνεία των δεδομένων μας από έργα σειριακής και μεμονωμένης  κατονομασίας και ανάγνωσης υποδεικνύει ότι (α) πρόκειται για διακριτές διαστάσεις  επεξεργασίας, (β) η επάλληλη επεξεργασία είναι εφικτή στο βαθμό που τα μεμονωμένα  ερεθίσματα μπορούν να αναγνωριστούν ευθέως ως ολότητες, (γ) το σειριακό  πλεονέκτημα περιορίζεται από την πιο αργή διεργασία. Παρατηρούμε ότι η σειριακή ανάγνωση λέξεων ευθυγραμμίζεται σταδιακά με τη σειριακή κατονομασία ψηφίων σε  μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού καθώς η αναγνωστική ευχέρεια καθορίζεται ολοένα  και περισσότερο από την επάλληλη επεξεργασία παρά από την αυτοματοποίηση  μεμονωμένων λέξεων. Αυτό εξηγεί και για ποιο λόγο τα έργα ταχείας σειριακής  κατονομασίας (RAN) αποτελούν ισχυρές συγχρονικές και διαχρονικές προβλεπτικές  μεταβλητές της αναγνωστικής ευχέρειας.


 

19/3/2021
Χριστίνα Μανουηλίδου (University of Ljubljana)
Μορφολογική επεξεργασία σε πραγματικό χρόνο: δεδομένα από νευροαπεικονιστικές  μελέτες και από γλωσσικές διαταραχές.

Περίληψη

Στην παρούσα ομιλία θα ασχοληθώ με την επεξεργασία παράγωγων λέξεων σε πραγματικό  χρόνο. Τα ερωτήματα που θα με απασχολήσουν είναι τα εξής: τι είδους πληροφορίες είναι  απαραίτητες προκειμένου να αναγνωρίσουμε μια παράγωγη λέξη; Ποια είναι η χρονική  αλληλουχία επεξεργασίας της κάθε είδους πληροφορίας; Ποιες εγκεφαλικές περιοχές  εμπλέκονται κατά την επεξεργασία τους; Με ποιο τρόπο επηρεάζεται η μορφολογική  επεξεργασία στην περίπτωση εγκεφαλικής βλάβης; Συγκεκριμένα, θα συζητήσω μελέτες  MEG (μαγνητοεγκεφαλογραφία) για την επεξεργασία μεταρηματικών σχηματισμών στα  ελληνικά και αγγλικά όπως επίσης και δεδομένα από ΠΠΑ (Πρωτοπαθής Προοδευτική  Αφασία) αγγλόφωνων ασθενών κατά την επεξεργασία μεταρηματικών ψευδολέξεων.


29/1/2021
Ελένη Περιστέρη (Ιατρική Σχολή Λάρισας)

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος: Η επίδραση της διγλωσσίας στη γλώσσα, τον γνωστικό έλεγχο και την κοινωνική νόηση παιδιών σχολικής ηλικίας.

Περίληψη

Αν και η διγλωσσία αποτελεί κυρίαρχη τάση τις τελευταίες δεκαετίες και πλήθος μελετών έχει αναδείξει τα πλεονεκτήματα της διγλωσσίας στις γνωστικές ικανότητες παιδιών νευροτυπικής ανάπτυξης, η επίδραση της διγλωσσίας στον γλωσσικό και γνωστικό φαινότυπο παιδιών με νευροαναπτυξιακές διαταραχές παραμένει σε σημαντικό βαθμό αδιερεύνητη. Η παρούσα ομιλία θα παρουσιάσει τα προεξάρχοντα ελλείμματα στη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της πραγματολογίας στη γλώσσα, την συντακτική επεξεργασία, και τις επιτελικές ικανότητες. Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν ευρήματα μελετών επίδρασης της διγλωσσίας στους προαναφερθέντες τομείς σε δίγλωσσα παιδιά με διάγνωση ΔΑΦ, με έμφαση σε παιδιά αλβανικής καταγωγής που ζουν στην Ελλάδα και φοιτούν σε δημοτικά σχολεία. Απώτερος στόχος της ομιλίας είναι η κατανόηση της ανάγκης ενίσχυσης της διγλωσσίας σε παιδιά με ΔΑΦ, καθώς και της περαιτέρω διερεύνησης των γλωσσικών και γνωστικών ικανοτήτων δίγλωσσων παιδιών με νευροαναπτυξιακές διαταραχές.

2/12/2020
Κατερίνα Δρακουλάκη (Τομέας Γλωσσολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ)
Εισαγωγή στην ανοιχτή επιστήμη και τα ανοιχτά δεδομένα: Τι είναι και γιατί να τα
χρησιμοποιήσουμε

Περίληψη

Η ομιλία θα αποτελέσει μια εισαγωγή σε έννοιες της ανοικτής επιστήμης και των ανοικτών δεδομένων, με στόχο την έναρξη μιας συζήτησης γύρω από την ικανότητα αναπαραγωγής των ερευνητικών ευρημάτων και την πρόσβαση σε δεδομένα και ερευνητικά εργαλεία. Θα δοθούν ορισμοί της ανοιχτής επιστήμης και των ζητημάτων γύρω από την αναπαραγωγιμότητα (reproducibility), καθώς και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές γύρω από τη διαχείριση δεδομένων. Οι συμμετέχοντες καλούνται να κοιτάξουν στο www.unesco.org/new/en/communication-and-information/portals-andplatforms/goap/open-science-movement/ και στο www.unesco.org/new/en/communication-and-information/portals-andplatforms/goap/access-by-region/ για να δουν τις δράσεις ανοικτής επιστήμης στη χώρα μας. Η ομιλία είναι η πρώτη από δύο, με τελικό στόχο την παρουσίαση καλών πρακτικών διαχείρισης δεδομένων και εργαλείων διαχείρισης δεδομένων για τον βέλτιστο διαμοιρασμό δεδομένων.

 


12/6/2019
Winfried Lechner
Σημασιολογία
 


10/6/2019
Βαγγέλης Παρασκευόπουλος
Επίκτητες διαταραχές
 


5/6/2019
Σπυριδούλα Βαρλοκώστα
Επίκτητες διαταραχές
 


20/5/2019
Μαρίνα Τζακώστα (Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Κρήτης)
Μορφοφωνολογική ανάπτυξη
 


10/5/2019
Κώστας Τσούγκρας
Σύνταξη
 


8/5/2019
Βασίλης Σπυρόπουλος
Σύνταξη
 


9/4/2019

Αγγελός Πικράκης
Ανάκτηση πληροφορίας
 


3/4/2019
Γιώργος Μικρός
Ανάκτηση πληροφορίας